Kỳ nam (Người Nhật Bản gọi là Kyara/Kanankoh) từ lâu đã được biết đến như một loại trầm hương quý hiếm và đắt đỏ bậc nhất. Tuy nhiên, điều gì khiến Kỳ Nam khác biệt so với các loại trầm hương (Jinkoh) thông thường vẫn là câu hỏi chưa có lời giải đáp thỏa đáng.
Với sự phát triển vượt bậc của công nghệ trong những năm 90, các nhà nghiên cứu Nhật Bản đã bắt tay vào nghiên cứu về Kỳ Nam nhằm khám phá những đặc tính độc đáo của nó. Dù vẫn còn nhiều phân tử chưa được xác định hoàn toàn, các công trình nghiên cứu này đã hé lộ danh tính của một số hợp chất có tiềm năng trở thành “dấu hiệu nhận dạng” cho Kỳ Nam trong tương lai.
Bài viết này sẽ giới thiệu những tài liệu khoa học về Kỳ Nam do các nhà nghiên cứu Nhật Bản thực hiện, cung cấp thông tin về các phân tử đặc trưng của Kỳ Nam và vai trò của chúng trong việc phân biệt Kỳ Nam với các loại trầm hương khác.
Bằng cách phân tích mẫu gỗ, tinh dầu… thông qua phương pháp sắc ký khối phổ khí (GC-MS), các nhà khoa học có thể kiểm tra sự hiện diện của những phân tử này, từ đó xác định một khối trầm hương có phải là Kỳ Nam hay không. Ngoài ra, đối với những mẫu vật quý hiếm, kỹ thuật cộng hưởng từ hạt nhân độ phân giải cao (NMR) cũng có thể cung cấp thêm thông tin chi tiết.
Hãy cùng bước vào hành trình khám phá Kỳ Nam – Kyara, dựa trên những kiến thức khoa học được hé lộ từ các nhà nghiên cứu Nhật Bản.
Mục Lục Bài Viết
- Tài liệu 1: “Preparation of (-)-Guaia-1(10),11-dien-15,2-olide and (–2a-Hydroxyguaia-1(10),11-dien-15-oic Acid, Fragrant Sesquiterpenes in Agarwood (Aquilaria agallocha Roxb.)”
- Tài liệu 2: “FRAGRANT SESQUITERPENES FROM AGARWOOD”
- Tài liệu 3: “THREE SESQUITERPENES FROM AGARWOOD”
- Tài liệu 4: “SESQUITERPENOIDS IN TWO DIFFERENT KINDS OF AGARWOOD”
Tài liệu 1: “Preparation of (-)-Guaia-1(10),11-dien-15,2-olide and (–2a-Hydroxyguaia-1(10),11-dien-15-oic Acid, Fragrant Sesquiterpenes in Agarwood (Aquilaria agallocha Roxb.)”
Tác giả: Masakazu Ishihara, Yoshinori Masatsugu, và Kenji Uneyama.
Tóm tắt:
- Trầm hương (Jinkoh) là một loại hương liệu truyền thống của Nhật Bản.
- Kỳ Nam (Kanankoh) được coi là loại trầm hương có chất lượng cao nhất và được đánh giá cao nhờ hương thơm Phương Đông bí ẩn và thanh lịch.
- Nghiên cứu này tập trung phân lập và xác định cấu trúc của 8 hợp chất sesquiterpene guaiane (1-8) từ Kỳ Nam có nguồn gốc từ Aquilaria agallocha Roxb.
- Hai trong số các hợp chất này, (-)-guaia-1(10),11-dien-15-al (1) và lactone 8, được cho là đóng góp đáng kể vào hương thơm sang trọng và thanh lịch của Kỳ Nam.
- Mặc dù cấu trúc lập thể của 7 hợp chất (1-7) đã được xác định, cấu trúc lập thể tuyệt đối của lactone 8 vẫn chưa được giải quyết.
- Do đó, nghiên cứu nhằm xây dựng phương pháp tổng hợp hiệu quả các sesquiterpene loại guaiane hoạt động quang học để đánh giá mùi hương và xác định cấu trúc lập thể của lactone 8.
Giải thích:
- Nghiên cứu này tập trung vào phân tích hóa học của Kỳ Nam để hiểu rõ hơn về các thành phần tạo nên hương thơm đặc biệt của nó.
- Các nhà khoa học đã phân lập được 8 hợp chất sesquiterpene guaiane, trong đó hai hợp chất được cho là đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra hương thơm của Kỳ Nam.
- Nghiên cứu cũng đề cập đến việc xác định cấu trúc lập thể của các hợp chất này, góp phần làm sáng tỏ bản chất hóa học của Kỳ Nam.
- Mục tiêu cuối cùng của nghiên cứu là xây dựng phương pháp tổng hợp các hợp chất này để đánh giá mùi hương và xác định cấu trúc lập thể hoàn chỉnh của một trong số chúng, qua đó đóng góp vào việc hiểu biết toàn diện hơn về Kỳ Nam.
Tài liệu 2: “FRAGRANT SESQUITERPENES FROM AGARWOOD”
Tác Giả: Masakazu Ishihara, Tomoyuki Tsuneya và Kenji Uneyama
Tóm Tắt:
- Nghiên cứu này phân tích thành phần hóa học của Kỳ Nam (Kanankoh) để tìm hiểu về các hợp chất tạo nên hương thơm đặc biệt của nó.
- Các nhà khoa học đã phân lập được 8 hợp chất mới, bao gồm 5 sesquiterpene eudesmane mới có nhóm methyl allylic C-14 được oxy hóa (1-5), 1,5-epoxy-nor-ketoguaiene (6), dehydrojinkoh-eremol (7) và neopetasane (8) – một sesquiterpene thơm được biết đến từ trầm hương Việt Nam.
- Cấu trúc của các hợp chất mới được xác định dựa trên phân tích chi tiết bằng phương pháp quang phổ và tổng hợp hóa học.
- Nghiên cứu cũng xác nhận sự tồn tại của dehydrojinkoh-eremol và neopetasane trong Kỳ Nam bằng cách so sánh dữ liệu phổ khối và thời gian giữ trên sắc ký khí gas chromatography (GC) với các mẫu tổng hợp.
- Bên cạnh đó, nghiên cứu còn mô tả mùi hương của một số sesquiterpene tự nhiên và tổng hợp.
Giải thích:
- Giống như nghiên cứu trước, tài liệu này tập trung vào phân tích hóa học của Kỳ Nam để khám phá các hợp chất góp phần tạo nên hương thơm đặc trưng.
- Nghiên cứu này phân lập được 7 hợp chất mới từ Kỳ Nam (Aquilaria agallocha):
- 2 aldehyd sesquiterpene: (-)-selina-3,11-dien-14-al và (+)-selina-4,11-dien-14-al
- 3 este metyl của acid sesquiterpene mới: (-)-methyl selina-3,11-dien-14-oate, (+)-methyl selina-4,11-dien-14-oate và (+)-methyl 9-hydroxyselina-4,11-dien-14-oate
- 1 ketone nor-sesquiterpene mới: (+)-1,5-epoxy-nor-ketoguaiene
- Cấu trúc của các hợp chất mới được xác định bằng các phương pháp khoa học uy tín, củng cố thêm hiểu biết về thành phần hóa học của Kỳ Nam.
- Nghiên cứu không chỉ phân lập các hợp chất mới mà còn xác nhận sự có mặt của các hợp chất đã biết trong Kỳ Nam, góp phần xây dựng bức tranh tổng thể về thành phần hóa học của nó.
- Bên cạnh phân tích cấu trúc, nghiên cứu còn đề cập đến mùi hương của một số hợp chất, cung cấp thêm thông tin về mối liên hệ giữa cấu trúc phân tử và đặc tính mùi hương của chúng.
Nguồn: https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/003194229385039T
Tài liệu 3: “THREE SESQUITERPENES FROM AGARWOOD”
tác giả: MASAKAZU ISHIHARA, TOMOYUKI TSUNEYA, MINORU SHIGA and KENJI UNEYAMA
Tóm tắt:
- Nghiên cứu này phân lập được 3 sesquiterpene mới từ kỳ nam (Aquilaria agallocha):
- (-)-guaia-1(10),11-dien-15-al (1)
- (-)-selina-3,11-dien-9-one (2)
- (+)-selina-3,11-dien-9-ol (3)
- Cấu trúc của các hợp chất mới được xác định bằng các phương pháp phân tích chi tiết và tổng hợp hóa học.
- Nghiên cứu cũng mô tả mùi hương của các hợp chất này.
Giải thích:
- Giống như các tài liệu trước, nghiên cứu này tập trung vào phân tích hóa học của Kỳ Nam (Kanankoh).
- Các nhà khoa học đã phân lập được 3 sesquiterpene mới, cùng với một số hợp chất khác đã biết trước.
- Nghiên cứu xác định cấu trúc của các hợp chất mới và mô tả mùi hương của chúng, góp phần làm sáng tỏ hơn về thành phần hóa học và đặc tính mùi hương của Kỳ Nam.
- Nghiên cứu tập trung vào một loại Kỳ Nam từ Việt Nam khác biệt so với các tài liệu trước, cho thấy sự đa dạng về thành phần hóa học giữa các loại Kỳ Nam khác nhau.
- Bên cạnh việc phân lập các hợp chất mới, nghiên cứu còn xác nhận sự hiện diện của một số hợp chất đã biết trước trong Kỳ Nam, cho thấy sự phức tạp của thành phần hóa học của loại trầm hương quý hiếm này.
Nguồn: https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/0031942291837273
Tài liệu 4: “SESQUITERPENOIDS IN TWO DIFFERENT KINDS OF AGARWOOD”
Tác giả: Kaisuke Yoneda, Etsuko Yamagata, Tsutomu Nakanishi, Tsukasa Nagashima, Ichiro Kawasaki, Toshio Yoshida, Hideo Mori, Iwao Miura
Trong cùng thời gian đó, Giáo sư Yoneda từ Osaka đã xuất bản một bài báo so sánh các hợp chất giúp phân biệt trầm hương Indonesia và Việt Nam. Mặc dù nghiên cứu này chưa hoàn thiện, nhưng có thể trong tương lai gần, ai đó sẽ có thể lặp lại các thí nghiệm tương tự với nhiều loại trầm hương khác nhau từ các quốc gia khác nhau, với các cơ chế nhiễm bệnh khác nhau, để có được một phương pháp phân loại khoa học hoàn chỉnh.
Tóm Tắt: Nghiên cứu này phân tích thành phần sesquiterpenoid của hai loại trầm hương khác nhau:
- Loại A: có nguồn gốc từ Aquilaria agallocha, thu thập ở Việt Nam.
- Loại B: có nguồn gốc từ Aquilaria sp. (có thể là Aquilaria malaccensis), thu thập ở Indonesia.
Các nhà khoa học sử dụng kết hợp phương pháp sắc ký khí (GLC) và sắc ký khối phổ khí (GC/MS) để phân tích và so sánh thành phần sesquiterpenoid giữa hai loại trầm hương này.
Giải thích:
- Bài nghiên cứu giới thiệu các nghiên cứu trước đây về thành phần sesquiterpenoid của hai loại trầm hương:
- Loại A: chứa agarol, agarospirol và các furanoid selinane.
- Loại B: chứa jinkohol, agarospirol, kusunol, jinkoh-eremol, jinkoh I, a-agarofuran, 10-epi-γ-eudesmol và oxo-agarospirol.
- Kanankoh: Kỳ Nam, thường đắt và quý hiếm hơn, chứa karanone, dihydrokaranone và oxo-agarospirol.
- Nghiên cứu này tập trung phân tích và so sánh thành phần sesquiterpenoid của hai loại trầm hương phổ biến: loại A (từ Việt Nam) và loại B (từ Indonesia) bằng phương pháp kết hợp GLC và GC/MS.
- Nghiên cứu này góp phần làm sáng tỏ sự khác biệt về mặt hóa học giữa hai loại trầm hương phổ biến.
- Phân tích thành phần sesquiterpenoid có thể cung cấp thông tin hữu ích để phân biệt nguồn gốc và chất lượng của trầm hương.
Nguồn: https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0031942200849766
Pingback: Kỳ Nam là gì? Kỳ Nam có thật không hay chỉ là truyền thuyết? - Trầm Hương An Nam - 安南沉香